ህያው ሕድሪ

ህያው ሕድሪ ሓደ ሰብ (ብዓል-ሕድሪ) ንንብረት ካልእ ሰብ (መጻእተኛ) ንጥቕሚ ኻልእ ሰብ (ተጠቃሚ) ኺሕዝ ዜኽእሎ ሕጋዊ ንቝጠባዊ መደብ ንምግባር ዚሕግዝ ሕጋዊ መሳርሒ እዩ። ህያው ሕድሪ ኸም ናይ ለበዋ ሕድሪ ዘይኰነስ እቲ ወሃቢ ነቲ ሕድሪ ካብ ዘመሓላለፈሉ ጀሚሩ ኣብ ግብሪ ኽዉዕል ይኽእል። ኣብ መብዛሕትኡ መዳያት እቲ ወሃቢ፡ ብዓል ሕድርን ከምኡ'ውን ረባሒ ሓደ ሰብ እዩ (እንተ ወሓደ እቲ ሰብ ክሳዕ ዚመውት ወይ ዘይብቑዕ ኽሳዕ ዚኸውን)። ብኻልእ ኣበሃህላ ህያው ሕድሪ እንተ ኣቚምካ: ወሃብን ተረካብን ብዓል ሕድሪ ከምኡ'ውን ረባሕን ክትከውን ትኽእል ኢኻ። ነቲ ንብረት ምሉእ ብምሉእ ኽትቆጻጸሮን ኽትጥቀመሉን መሰል ኣሎካ።

ሰባት ህያው ሕድሪ ዘቝሙሉ ልሙድ ምኽንያታት እዚ ዝስዕብ ኢዩ፥

ምስ ናይ ውጠና ጒልቲ ክእላ ጠበቓ ተራኸብ። ብሓባር ኴንኩም ንዋኒንካን ንውጠና ጒልትን ብዛዕባ ሸቶታትን ኣማራጺታትን ዳግመ -መርመራ ኸተኻይዱ ኢኹም።

ህያው ሕድሪ ኽትገብር እንተ ወሲንካ እቲ ጠበቓ ነቲ ሕድሪ ዝሓዘ ሰነድ ኪጽሕፎን ምሳኻ ኺምርምሮን እዩ።

ድሕሪ ምፍራምካ ስምካ ንኵሉ (ወይ ዝበዝሕ) ዋኒንካ ናብቲ ሕድሪ ብምምሕልላፍ ነቲ ሕድሪ ትምውሎ። ጠበቓኻ ኣብዚ ኺሕግዘካ ይኽእል እዩ።

ኣብ መብዛሕትኡ ኩነታት እወ። ኣብ ዝዀነ ይኹን እዋን ነቲ ሕድሪ ኽትስርዞ ወይ ክትልውጦ ትኽእል ኢኻ። ከም ብዓል-ሕድሪ ኴንካ ነቲ ንብረት ብእተኻእለካ መጠን ተቘጻጸሮ። እንተ ደሊኻ ኸኣ ኵሉ ናይ ሕድሪ ንብረት ኪምለሰልካ ይኽእል እዩ።

መብዛሕትኡ ግዜ ሕድሪ ንምልዋጡ ዘይከኣል ክትመውት ከለኻ ወይ ዘይብቑዕ እንተ ዄንካ ጥራይ እዩ።

እንተዀነ ግን ሓድሓደ ግዜ እቶም ወሃብቲ ነቲ ህያው ሕድሮም ካብ መጀመርታ ኣትሒዞም ከም ዘይልወጥ ይገብሩ ኢዮም። (ዘይልወጥ ክበሃል ከሎ እቲ ሕድሪ ክቕየር ወይ ክስረዝ ኣይክእልን ኢዩ ማለት እዩ) እዚ ኸኣ መብዛሕትኡ ግዜ ንውጣነ ግብሪ ወይ ንንብረት ካብ ኣለቃሕቲ ንምሕላው ዚግበር እዩ።

እወ። ነቲ ፈደራላዊ ግብሪ ጒልቲ ኸተወግዶ፡ ከተንክዮ ወይ ከተደናጕዮ ዜኽእለካ እተፈላለየ ዓይነት ህያው ሕድሪ ኣሎ። ብዛዕባ ምርጫታትካ ንኽትዘራረብ ምስ ጠበቓ ተራኸብ።

ፈደራላዊ ግብሪ ጒልቲ ኣብ ዚኽፈል ጠቕላላ ድምር እትውንኖ ዋኒን ወይ ውን ኣብ ግዜ ሞትካ እትቈጻጸሮ ዝነበርካ ንብረት ብእተወሰነ መጠን እተመርኰሰ እዩ።

ግብሪ ዚኽፈለሉ ዋኒን ኣብ ሕድሪ ዘሎ ዋኒን፡ ብስምካ ዘሎ ንብረት፡ ምወላ ካብ IRA፡ ረብሓ ገንዘብ ጡረታ ወይ ናይ መድሕን ህይወትን ብናይ ሓባር ክርያን ዜጠቓልል እዩ።

መጠን ግብሪ ኣብ ዓመት ሞትካ እዩ ዚምርኰስ፦

* (ማዕረ ምስ ዝለዓለ ግብሪ ኣታዊ ናይ ውልቀ-ሰብ)

ግብሪ ዘይክፈሎ ንብረት ነዚ ዝስዕብ የጠቓልል፥

• ንካብ ግብሪ ናጻ ዝዀነ ትካል ግብረ-ሰናይ ዝወሃብ ንብረት
• እቲ መጻምድቲ ዜጋ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ (United States of America, USA) እንተ ዀይኑ፣ ንረብሓ መጻምድቱ ብግህዶ ወይ ብምትእምማን ዝግደፍ ንብረት። እቲ ብህይወት ዘሎ መጻምድቲ ዜጋ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ እንተ ዘይኰይኑ ካልእ ኣማራጺታት ኪህልወካ ይኽእል እዩ። ኵነታትካ ኸምኡ እንተ ዀይኑ ንጠበቓ ኣዘራርቦ።
• ብስድራቤት-ዝዉነን ብቑዕ ንግድን ሕርሻታትን ካብ $1.3 ሚልዮን ዶላር ኣመሪካ ጒልቲ ግብሪ ናጻ ክኸውን ይኽእል ኢዩ። 

ኣብ መብዛሕትኡ ህያው ሕድሪ ክትመውት ከለኻ ወይ ዘይብቑዕ ኽትከውን ከለኻ ኻልእ ሰብ ከም እሙን ፈታዊ፡ ዘመድ ወይ ክኢላ ብዓል-ሕድሪ ዝኣመሰለ ክቖጻጸሮ ይኽእል እዩ።

ኣብቲ ግዜ እቲ ብዓል-ሕድሪ እተወሰነ ሕጋዊ ግዴታታት ኣለዎ፣

• ገለ ኻብዚ ኸኣ ንንብረትካ ምቍጽጻርን ምውፋርን እዩ።
• ናይ ሕድሪ ዋኒን ኣብ ጥቕምኻ (ክሳዕ ብህይወት ዘለኻ) የውዕሎ፣
• ምስ ሞትካ ውን ዘሎካ ኵሉ ዕዳ ብምኽፋል፡ ንዅሉ እቲ ኣብ ሕድሪ ዘሎ ዋኒንካ ብመምርሒኻ መሰረት ይዕድሎ ወይ የመሓድሮ።

ሓድሓደ ግዜ እቲ ብዓል-ሕድሪ ነቲ ንብረት ብኡንብኡ ኣይዕድሎን እዩ። እቶም ተረባሕቲ ቈልዑ ወይ ውርሶም ንምቍጽጻር ዘይክእሉ ንኣሽቱ ክኾኑ ይኽእሉ እዮም። ወይ ከኣ እቲ ወሃቢ ድሕሪ ምሟቱ ንግብሪ ምኽንያት ወይ ነቶም ዝለዓለ ተረባሕቲ ዝኾኑ ካብ ኣለቃሕቲ ንምክልኻል እቲ ንብረት ብሕድሪ ክቕጽል ይኽእል ኢዩ።

እቲ ተካኢ በዓል-ሕድሪ ነቲ ቤት ፍርዲ ኣብቲ ጕዳይ ኪኣቱ ኺሓትቶ ኣየድልን እዩ። ምናልባት ናይ ሕድሪ ሰነድን ናይ ሞት ምስክር ወረቐትን ጥራይ የድልያ/ዮ።

እወ። ምስታ ህያው ሕድሪ ኣብዛ "ለበዋ ፖርኦቨር" ክታምካ ከተንብር ኣሎካ። ለበዋ ፖርኦቨር ንዝዀነ ይኹን ናብ ህያው ሕድሪ ዘይተመሓላለፈ ንብረት ዝድግፍ ቅዳሕ ለበዋ ኢዩ።

ብዘይ ለበዋ ፖርኦቨር ብስም ሕድርኻ ዘይኰነስ ብስምካ ህያው ሕድሪ ምስ ኣቘምካ እትረኽቦ ዝዀነ ይኹን ንብረት ከም ንቡር ብመሰረት እቲ ህያው ሕድሪኻ ዘይኰነስ ብመሰረት እቲ ለበዋኻ እዩ ዚሓልፍ።

ለበዋ ፖርኦቨር እንተ ኣልዩካ ግና እቲ ንብረት ብመሰረት ውዕል ሕድርኻ ኪዕደል እዩ።

ህጻናት እንተ ኣለውኹም፡ ንስኻን እቲ ኻልኣይ ወለድን እንተ ሞይትኩም ወይ ንኣሽቱ ደቅኹም ክትከናኸንዎም እንተ ዘይክኢልኩም ብፍቓድኩም ንደቅኹም መጕዚ ኽትምዘዙ ትኽእሉ ኢኹም።

እቲ ኣብ ግዝኣት ካሊፎርንያ ጠበቓ ዝፈቅድ ወኪል ብዛዕባ ውጠና ጒልትን፡ ሕድርን ከምኡውን ለበዋ ዝያዳ ሓበሬታ ዝሓዘ 3 መንሹር ኣለዎ።

ከተንብቦ እንተ ደሊኻ ኣብ ታሕቲ ኣብ ዘሎ ሊንክ ጠውቕ፦

• ውጠና ንብረት የድልየኒ ድዩ፧
• ህያው ሕድሪ የድልየኒ ድዩ፧
• ለበዋ የድልየኒ ድዩ፧

ወይ ከኣ ሕቶኻን እተሓትመት ጶስጣኻን ናብዚ ስደዶ፦

Estate Planning, Trust and Probate Law Section
The State Bar of California
180 Howard Street
San Francisco, CA 94105-1639